Woordenschat
De woordenschat van onze lessen wordt, voor het gemak, verdeeld in zelfstandig naamwoorden, werkwoorden, bijvoeglijk naamwoorden en bijwoorden.
Een PDF met alle woorden en extra informatie vind je hier (Engels).
Zelfstandig Naamwoorden:
냄새 (나다) = geur
청소기 = stofzuiger
얼굴 = gezicht
시장 = markt
몸 = lichaam
불 = licht/vuur
숙제 = huiswerk
기억 = herinnering
상자 = doos
바람 = wind
세금 = belasting
Werkwoorden:
켜다 = aandoen
끄다 = uitdoen
숨다 = zich verstoppen (een persoon)
숨기다 = iets verstoppen (een voorwerp)
고장내다 = kapotmaken, breken
놓다 = een voorwerp neerleggen
눕다 = liggen
존경하다 = respecteren
대체하다 = vervangen
제공하다 = voorzien, aanbieden
포함하다 = bevatten (als in: “Dit bevat batterijen”)
내다 = iets op laten komen/opklimmen/gebeuren
싸우다 = vechten
속이다 = iemand foppen (in de maling nemen)
감동하다 = indruk maken
서다 = staan
Lijdende Werkwoorden: (Geen bijvoeglijk naamwoorden!)
잠기다 = op slot worden (gezet)
켜지다 = aangezet worden
꺼지다 = uitgezet worden
나다 = iets hebben wat je eerst niet had
고장나다 = gebroken worden
화나다 = boos worden
짜증나다 = geïrriteerd worden
놓이다 = het liggen van een object
열리다 = open gedaan worden
닫히다 = gesloten worden
속다 = gefopt worden
Bijwoorden:
자꾸 = herhalend
Als je Engels goed is, kun je deze woorden leren met onze Memrise tool.
Introductie
TN: Deze les is heel ingewikkeld en verwarrend. Het was ook moeilijk om de lijdende vorm van het Engels naar het Nederlands te vertalen. Ik raad je aan om je niet teveel zorgen te maken om de precieze Nederlandse vertaling, en vooral te focussen op wat het zegt in het Koreaans.
Deze les bevat heel veel saaie en verwarrende grammatica, daarvoor waarschuw is je nu alvast!
Als je naar de woordenlijst van deze les hebt gekeken, heb je misschien iets merkwaardigs gemerkt; heel veel woorden lijken veel op elkaar. Dit komt omdat je in deze les over de lijdende vorm gaat leren. Toen ik Koreaans aan het studeren was, heb ik wel woordjes in de lijdende vorm heb geleerd, maar het duurde me zeker een jaar om volledig te begrijpen wat dat concept nou precies betekende – en niet omdat het heel ingewikkeld was ofzo, maar omdat ik nooit een echte uitleg heb gekregen over de lijdende vorm.
Ik leg het liefst geen grammatica in mijn moedertaal uit in mijn lessen, maar hier is het misschien nodig. Ik geef je een korte samenvatting hoe de lijdende vorm in het Nederlands wordt gebruikt, zodat je de Koreaanse vertaling wat beter begrijpt.
Een bedrijvende vorm (oftewel de vorm die tot nu toe is gebruikt) wordt gebruikt wanneer een onderwerp een actie uitvoert. bijvoorbeeld:
In de onderstaande zinnen is “Ik” het onderwerp
Ik eet
Ik leer
Ik open
Bedrijvende werkwoorden kunnen vaak over een lijdend voorwerp gaan. Bijvoorbeeld:
Ik gooi de bal
Hij wilt respect
Ik eet rijst
Ik leer Koreaans
Ik open de deur
Sommige bedrijvende werkwoorden kunnen automatisch niet over een lijdend voorwerp gaan, bijvoorbeeld:
Ik ging naar het park
Ik kwam aan in het park
Om het nog even duidelijk te maken: “het park” in de bovenstaande zinnen zijn geen lijdende voorwerpen. Ze geven alleen de plekken aan in de zinnen. Daarnaast moet je ook bijwoorden gebruiken om deze zin grammatisch correct te maken.
Wat al de bovenstaande voorbeelden gemeen hebben – onafhankelijk of ze wel of niet een lijdend voorwerp hebben – is dat het onderwerp altijd de actie onderneemt. Dit zijn allemaal bedrijvende zinnen.
Lijdende zinnen geven aan dat de actie wordt uitgevoerd door het onderwerp. Bijvoorbeeld:
Ik werd geschopt
De deur werd geopend
De hamburger werd gegeten
In het Nederlands lijken lijdende werkwoorden en bijvoeglijk naamwoorden veel op elkaar, omdat de zinsstructuur bijna hetzelfde is. Als je bijvoorbeeld hiernaar kijkt:
Ik was aantrekkelijk
De deur was groot
De hamburger was heerlijk
Laten we nu de bedrijvende en lijdende vorm naast elkaar gebruiken:
1) Ik opende de deur
2) De deur werd geopend
In het eerste voorbeeld is “Ik” het onderwerp dat de actie (openen) uitvoert op het lijdend voorwerp (de deur)
In het tweede voorwerp, is “de deur” het onderwerp en de actie (openen) werd erop uitgevoerd.
Hieronder staan nog een paar bedrijvende-lijdende paren zodat je een beetje onderscheid tussen de twee krijgt.
Al deze onderstaande voorbeelden staan in de tegenwoordige tijd. In deze tijdsvorm klinken deze lijdende zinnen (net zoals de vlakke vorm in de tegenwoordige tijd wordt gebruikt) nogal onnatuurlijk. Ik gebruik voor deze voorbeelden echter wel de tegenwoordige tijd, omdat dit de “kale” vorm van een zin is. Hetzelfde kan worden toegepast aan de verleden tijd, toekomstige tijd, of andere ingewikkelde dingen.
Ik doe de computer aan
De computer wordt aangezet
Ik doe de deur op slot
De deur wordt op slot gezet
Ik respecteer mijn vriend
Mijn vriend wordt gerespecteerd
Ik kookte de rijst
De rijst werd gekookt
Lijdende werkwoorden kunnen (net zoals een bijvoeglijk naamwoord) niet over een lijdend voorwerp gaan (dit klinkt heel ironisch, een het zit zelfs in de naam maar het kan toch niet over een lijdend voorwerp gaan!). Bijvoorbeeld:
Ik opende de deur (lijdende vorm) – correct
De deur werd geopend ik (lijdende vorm) – incorrect
De deur was groot ik (bijvoeglijk naamwoord) – incorrect
Zinnen in de lijdende vorm kunnen meer informatie geven over door wie of wat iets gedaan wordt. Bijvoorbeeld:
De deur werd geopend door mij
De deur werd geopend door de wind
De deur was geopend door de bewaker
Ik zal hetzelfde doen met alle eerder-genoemde lijdende zinnen:
De computer werd aangezet door mij
De deur werd op slot gedaan door de leraar
Mijn vriend wordt gerespecteerd door veel mensen
De rijst werd gekookt door mijn moeder
Omdat lijdende werkwoorden niet over een lijdend voorwerp kunnen gaan, zul je nooit de partikelen ~을/를 (met lijdend voorwerp als betekenis) in een lijdende zin zien in het Koreaans.
Dit is waarschijnlijk de meest belangrijke alinea in deze hele les; meestal komen lijdende werkwoorden bijna niet voor in het Koreaans en voelt het meestal ook best onnatuurlijk aan. Het komt vaker voor om de bedrijvende vorm te gebruiken. Bijvoorbeeld, in plaats van “Het huis is gebouwd”, is het natuurlijker om “Iemand bouwde het huis” te zeggen (wat aangeeft dat het huis nu is gebouwd).
Maar, het begrijpen hoe lijdende werkwoorden in het Koreaans worden gebruikt is cruciaal voor je ontwikkeling.
Er zijn veel manieren om een Koreaanse zin lijdend te maken. In deze les gaan we naar deze verschillende manieren kijken hoe dit gedaan kan worden.
Het is ook belangrijk dat je goed onthoud dat lijdende werkwoorden, werkwoorden zijn – en geen bijvoeglijk naamwoorden. Mensen die Koreaans leren denken vaak dat dit bijvoeglijk naamwoorden zijn, omdat ze er bijna hetzelfde uitzien, klinken en voelen. Onthoud altijd dat lijdende werkwoorden, werkwoorden zijn. Dit is belangrijk omdat je ze moet vervoegen als werkwoorden en niet als bijvoeglijk naamwoorden.
Goed, laten we beginnen.
Koreaanse Lijdende Werkwoorden – 하다 naar 되다
Ik heb je tweemaal eerder verteld dat je werkwoorden die eindigen op 하다 kunt scheiden van 하다 en zo de zelfstandig naamwoord vorm van dat werkwoord kunt maken. 하다 heeft dan de betekenis van “doen”:
나는 일했어 = Ik werkte
wat de betekenis heeft van:
나는 일을 했어 = Ik werkte/Ik deed werk
Met 하다 werkwoorden, kun je meestal de 하다 met 되다 vervangen om het een lijdend werkwoord te maken. Bijvoorbeeld:
포함하다 = bevatten
포함되다 = inbevat zijn (inbegrepen zijn)
제공하다 = voorzien
제공되다 = voorzien zijn
대체하다 = vervangen
대체되다 = vervangen zijn
Je kunt lijdende werkwoorden gebruiken om zinnen te maken die een soortgelijke betekenis hebben met de respectievelijke bedrijvende werkwoorden. Deze zinnen hebben wel een verschillende structuur, omdat de lijdende vorm niet over een lijdend voorwerp kan gaan. Bijvoorbeeld:
이 값은 세금을 포함해요 = Deze prijs bevat belasting (de belasting is inbegrepen)
세금은 포함돼요 = De belasting is inbegrepen
저는 점심을 준비했어요 = Ik bereidde (de) lunch voor
점심이 준비되었어요 = (De) lunch werd voorbereid
회사는 기계를 대체했어 = Het bedrijf vervangde de machine
기계는 대체되었어 = De machine werd vervangen
Door 어 achter 되 te zetten kun je of 되어 of 돼 creëeren. Beide hebben dezelfde betekenis. Hetzelfde in de verleden tijd, waar het beide 되었다 en 됐다 kan zijn.
Vaak wil de spreker aangeven door wie/wat de lunch werd voorbereid, of door wie/wat de machine werd vervangen. Bijvoorbeeld:
– De lunch werd voorbereid door de school
– De machine werd vervangen door het bedrijf
De informatie door wie de lijdende voorwerp uitvoerde werd – hoewel het een lijdend werkwoord was – gegeven. Dit is een voorbeeld waarom de bedrijvende vorm vaker wordt gebruikt dan de lijdende vorm. In het Koreaans (en waarschijnlijk ook in het Nederlands) zou je eerder “Ik bereidde de lunch voor” zeggen in plaats van “De lunch werd voorbereid door mij”. Maar dat maakt de grammatica in de les niet onbelangrijk! Bij lange na niet, daarom zal ik doorgaan met de les.
Om dit soort zinnen te maken, moet je goed onthouden dat zinnen met een een lijdend werkwoord GEEN lijdend voorwerp kunnen hebben – wat betekent dat je NIET ~를/을 achter “de school” of “het bedrijf” kunt zetten. Er klopt bijvoorbeeld helemaal niks van de onderstaande zin en hij zal waarschijnlijk niet begrepen worden:
점심이 학교를 준비되었어요
In dit soort zinnen moet je andere partikelen gebruiken. Als dit deel van de zin een persoon is, is het acceptabel om partikel “에게” achter het zelfstandig naamwoord te zetten. Bijvoorbeeld:
그것은 이해되었어 = Het werd begrepen
그것은 학생들에게 이해되었어 = Het werd begrepen door de studenten
집은 청소되었어 = Het huis werd schoongemaakt
집은 아버지에게 청소되었어 = Het huis werd schoongemaakt door mijn vader
Nogmaals, ik raad je sterk aan om de lijdende vorm te gebruiken in het Koreaans. De reden waarom ik je dit allemaal leer is zodat je je kennis voor latere lessen kan opbouwen. De twee bovenstaande zinnen kunnen beter worden gezegd als (in de bedrijvende vorm):
학생들은 그것을 이해했어요 = De studenten begrepen dat
아버지는 집을 청소했어요 = Mijn vader maakte het huis schoon
Partikel ~에 kan achter dit deel geplaatst worden als het geen persoon is. Bijvoorbeeld:
점심이 학교에 준비되었어요 = De lunch werd voorzien door school
Het partikel “~에 의해” kan ook worden gezet achter zelfstandig naamwoorden die geen personen zijn in deze situaties. Maar je zult pas in Les 78 echt leren over het verschil tusse ~에 en ~에 의해. Omdat ik tegen het gebruik van de lijdende vorm ben, is het het beste om niet vooruit te skippen en je op deze stof focust.
Weet je nog de betekenis van ~(으)로 dat je in Les 12 hebt geleerd? ~(으)로 geeft aan met welk gereedschap/methode/materiaal iets wordt gedaan. Dit betekent dat je iets kunt zeggen als:
저는 집을 청소기로 청소했어요 = Ik maakte het huis schoon met een stofzuiger
Als je deze zin in de lijdende vorm wilt zetten, moet je ook ~(으)로 achter 청소기 zetten, omdat dit de methode/gereedschap was waarmee je het huis schoonmaakte:
집은 청소기로 청소되었어요 = Het huis werd schoongemaakt met een stofzuiger
집은 청소기에 청소되었어요 = is niet correct, hoewel veel Koreaanse mensen je waarschijnlijk wel zullen begrijpen.
Wow. Dit is verwarrend!
Dit is verwarrend voor mij, dus ik weet zeker dat jij dat ook vind, en vele Koreaanse mensen vinden dit waarschijnlijk ook. Laat je daarom niet gek maken door het verschil tussen ~에/에게 /~(으)로 in deze situaties.
Dus, wat moet je allemaal weten? Omdat het zo verwarrend is, zal ik de belangrijkste punten even opschrijven:
- Een lijdend werkwoord kan nooit over een lijdend voorwerp gaan, en kan het lijdend voorwerp partikel (를/을) hier ook niet in zitten.
- Lijdende werkwoorden worden op dezelfde manier vervoegd als bedrijvende werkwoorden, ook al voelen ze aan als bijvoeglijk naamwoorden
- Hoewel lijdende werkwoorden nooit over een lijdend voorwerp gaan, kunnen andere partikelen achter de zelfstandige naamwoorden gezet worden die aangeven hoe de lijdende actie is gebeurd. Meestal zijn dit die partikelen:
- 에 – om aan te geven dat iets werd gedaan door iets dat geen persoon was
- 에 의해 – om aan te geven dat iets werd gedaan door iets dat geen persoon was, maar dit hebben we nog niet bestudeerd
- 에게 – om aan te geven dat iets werd gedaan door een persoon
- ~(으)로 – om de methode/gereedschap dat iets heeft gedaan aan te geven
Dan nog iets anders: als een zelfstandig naamwoord in een lijdende zin de partikel ~에 (of ~에게, of ~에 의해 voor dat betreft) heeft, betekent het niet altijd dat dat zelfstandig naamwoord het lijdend voorwerp heeft veroorzaakt. ~에 kan ook gewoon gebruikt worden om een plaats aan te geven. Bijvoorbeeld, deze zin hebben we eerder gezien:
세금은 포함돼요 = De belasting is inbegrepen
Ik kan zelfstandig naamwoord “값” in de zin zetten om aan te geven wat de locatie is van waar de belasting in is inbegrepen.
세금은 값에 포함된다 = De belasting is inbegrpen in de prijs
Het bovenstaande voorbeeld geeft met partikel “~에” niet aan dat de belasting bij de prijs is inbegrepen, maar dat in de prijs is inbegrepen. Dit soort dingen herkennen heeft gewoon oefening nodig en je algemene begrip zal groeien als je verder studeert. Probeer voor nu niet teveel te focussen op de kleine dingen, maar vooral op het grote plaatje.
Koreaanse Lijdende Werkwoorden – 하다 naar 받다
Je kunt dus 하다 met 되다 vervangen om een lijdend werkwoord te krijgen, maar daarnaast is er ook nog een andere (soortgelijke) manier om dit te doen. Dit kan echter alleen gedaan worden met bepaalde werkwoorden (die meestal over mensen gaan), en het enige wat je hoeft te doen is de 하다 met 받다 (ontvangen) te vervangen. Bijvoorbeeld:
저는 저의 형을 존경해요 = Ik respecteer mijn broer
저의 형은 존경 받아요 = Mijn broer wordt gerespecteerd (letterlijk mijn broer ontvangt respect)
Dezelfde regels gelden met partikelen ~에 en ~에게, waar we zojuist naar hebben gekeken:
교장선생님은 선생님들에게 존경받아요 = De directeur wordt gerespecteerd door de leraren
나는 너의 말에* 감동받았어 = Ik was onder de indruk van wat jij zei
*Onthoud dat 말하다 “spreken” betekent. Door 하다 weg te halen, wordt 말 het zelfstandig naamwoord “spraak/woorden/wat jij net hebt gezegd/etc…”
Koreaanse Lijdende Werkwoorden – Non-하다 werkwoorden
Tot nu toe heb je alleen geleerd hoe je ~하다 naar de lijdende vorm moet zetten. Maar er zijn natuurlijk ook veel Koreaanse werkwoorden die niet eindigen op ~하다! Met deze werkwoorden is er meestal een andere (maar erg gelijksoortig) woord dat de lijdende vorm betekent. Deze woorden staan altijd gescheiden in de woordenlijsten. Hier zijn een paar voorbeelden:
켜다 = aandoen
켜지다 = aan worden gedaan
끄다 = uitdoen
꺼지다 = uit worden gedaan
닫다 = dichtdoen
닫히다 = dicht worden gedaan
De bovenstaande woorden zijn maar een paar van de vele lijdende varianten van werkwoorden. Er zijn natuurlijk veel meer, maar het is helaas niet mogelijk om op logische wijze te zien welke lijdend is en welke bedrijvend. Dit moet je echt uit je hoofd leren. Bij alle bovenstaande woorden is de lijdende vorm langer dan de bedrijvende vorm, bijvoorbeeld:
붙다 = vastgemaakt worden
붙이다 = vastmaken
끓다 = gekookt worden (als in kokend water)
끓이다 = koken
Als je naar deze voorbeelden kijkt, zou je er misschien een patroon in zien – als er een “이” in een lijdend/bedrijvend paar zit, is degene met de “이” lijdend. Helaas is het niet zo makkelijk, hier zijn een paar voorbeelden die het tegendeel bewijzen:
쓰다 = schrijven
쓰이다 = geschreven worden
보다 = zien
보이다 = gezien worden
Er zijn vele lijdende-bedrijvende paren in het Koreaans, en je kunt niet weten welke van de twee lijdend is behalve als je dit uit je hoofd leert. Dit zal je uiteindelijk weten als je de woordenlijsten leert en je Koreaanse kennis verbreedt. Het enige wat logisch is, is dat de lijdende vorm vaak lijkt op de bedrijvende vorm – met maar 1 blok extra weggehaald of toegevoegd.
Je kunt deze lijdende werkwoorden op dezelfde manier behandelen als de lijdende woorden die je tot nu toe hebt geleerd(되다 en 받다 werkwoorden). Zorg ervoor dat je de goede vorm gebruikt!
밥은 학교에 의해 제공된다 = (Het) Eten wordt verzorgd door school
밥은 학교에 의해 제공되었다 = (Het) Eten werd verzorgd door school
문은 바람에 의해 닫혔어요 = De deur werd gesloten door de wind
Als je lijdende werkwoorden gebruikt, moet je goed kijken of dat lijdende werkwoord in een staat van iets zit. Bijvoorbeeld, elk lijdend werkwoord dat je zojuist hebt geleerd (하다 naar 되다 en 하다 naar 받다) waren geen lijdende werkwoorden die in een staat van iets waren. Als we de onderstaande zin bijvoorbeeld nemen:
나는 너의 말에 감동받았어 = Ik was onder de indruk van wat jij zei
Dit betekent dat je simpelweg onder de indruk was, en niet dat je in een staat van onder de indruk was. Maar in de onderstaande zinnen:
De computer is aan
De TV is uit
De deur is op slot
Zijn alle zelfstandig naamwoorden in een staat van iets. De computer in een staat van aanstaan, de TV in een staat van uitstaan en de deur in de staat van op slot zijn. Om aan te geven dat iets “in een staat is” in het Koreaans, moet je ~아/어 있다 aan het lijdend werkwoord toevoegen. BIjvoorbeeld:
Zoals je weet, heeft 있다 veel verschillende betekenissen in het Koreaans. Soms is 있다 een werkwoord en andere keren weer een bijvoeglijk naamwoord. Als je ~아/어 있다 gebruikt op de manier zoals hier beschreven is, is 있다 een werkwoord. Voor het moment is het alleen belangrijk dat je weet hoe je dit moet vervoegen in de vlakke vorm. In de toekomst zal je zien dat dit onderscheid belangrijk is.
저는 컴퓨터를 켰어요 = Ik deed de computer aan
컴퓨터가 켜져 있어요 = De computer is (in de staat van) aan
저는 TV를 껐어요 = Ik deed de TV uit
TV가 꺼져 있어요 = De TV is (in de staat van) uit
저는 문을 잠갔어요 = Ik deed de deur op slot
문이 잠겨 있어요 = De deur is (in de staat van) op slot
Valt het je op dat ~이/가 bij de lijdende zinnen wordt gebruikt? In de meeste gevallen is het wat natuurlijkr om deze partikelen in dit soort zinnen te gebruiken. Maar maak je hier niet teveel zorgen over (ik zal hier nog op terugkomen in Les 17), en focus vooral op hoe de werkwoorden (beide bedrijvend en lijdend) worden gebruikt.
Ik begrijp dat veel mensen verward raken door dit hele “staat” gebeuren van lijdende werkwoorden. Ik zal je graag nog een keer uitleggen hoe je woorden die in een “staat” zijn kunt gebruiken en hoe je ze kunt vergelijken met hetzelfde lijdende werkwoord dat niet in een staat is. Bijvoorbeeld:
저는 문을 닫았어요 = Ik deed de deur dicht
Dit is een bedrijvende zin. Het heeft een bedrijvend werkwoord en een lijdend voorwerp. Hiermee ben je al bekend en zou geen probleem moeten zijn.
문이 닫혔어요 = De deur werd dicht gedaan.
Dit is een lijdende zin. Hierin wordt omschreven dat ergens in het verleden, de deur door iets of iemand werd dicht gedaan. Dit is de lijdende vorm versie van “저는 문을 닫았어요” – met het enige verschil dat we niet weten wat of wie de deur heeft dicht gedaan. Hoewel je er misschien van uit kunt gaan dat de deur dicht blijft (na het moment in de zin), wordt het niet aangegeven of de deur in de staat van “dicht” blijft.
문이 바람에 닫혔어요 = De deur werd dicht gedaan door de wind
Dit is dezelfde zin als het voorbeeld hierboven, alleen wordt hier aangegeven hoe de deur was gesloten. Nogmaals, je kunt er misschien van uit gaan dat de deur dicht blijft (na het moment in de zin), maar het wordt niet aangegeven of de deur in de staat van “dicht” blijft.
문이 닫혀 있었어요 = De deur werd gesloten
Dit is nog een lijdende zin, maar let goed op het verschil tussen dit voorbeeld en de twee bovenstaande zinnen. Dit onderscheid kun je alleen zien in de Koreaanse grammatica, de vertaling ziet er hetzelfde uit. Hier geeft de zin specifiek aan dat de deur in de staat van “dicht” was. Hier hebben we geen idee of de deur later opnieuw is opengemaakt, het enige wat we weten is dat, op dat moment, de deur niet open was.
저는 문을 닫아요 = Ik doe de deur dicht
Dit is een bedrijvende zin met een bedrijvend werkwoord. Hoewel het een kloppende zin is, wordt deze zin waarschijnlijk nooit gezegd behalve als je wat andere informatie in deze zin wilt geven (bijvoorbeeld: “Ik doe de deur elke avond dicht om 21:00 uur”).
문이 닫혀요 = De deur gaat dicht
Hoewel deze zin grammatisch correct is, zou je deze zin ook nooit in conversatie gebruiken behalve om dezelfde reden als de bovenstaande zin. Dit is de lijdende vorm versie van “저는 문을 닫아요” – behalve dat er geen extra informatie wordt gegeven door wie/wat de deur wordt dicht gedaan. In deze zin wordt niet aangegeven dat de deur in de staat van “dicht” is, alleen dat de deur op een of andere manier dicht gaat.
문이 닫혀 있어요 = De deur is dicht
Deze zin verschilt van de bovenstaande zin. Hier wordt niet aangegeven dat een deur dicht gaat, maar alleen dat de deur momenteel in een staat van “dicht” is.
문이 닫힐 거예요 = De deur zal dicht gaan
Nogmaals, deze zin geeft aan dat de deur op een of andere manier dicht gaat. Dit is de lijdende vorm versie van “저는 문을 닫을 거예요” – behalve dat er hier geen informatie wordt gegeven wat of wie de deur zal sluiten.
문이 닫혀 있을 거예요 = De deur zal dicht worden gedaan
Dit is de lijdende zin die aangeeft dat de deur in een staat van “dicht” zal zijn in de toekomst. Het geeft niet aan wat/wie de de zal sluiten. Het enige wat we weten is dat in de toekomst, de deur dicht zal worden gedaan.
Dat een bedrijvend werkwoord een lijdende gelijkwaardigheid heeft, betekent niet dat je ~아/어 있다 aan het woord kan plakken om te zeggen dat het in een “staat” van iets is. Dit wordt meestal alleen gedaan bij woorden zoals aandoen, uitdoen, openen, dichtdoen, etc.
Een goed voorbeeld wat hier niet zou werken is met 속이다 en 속다:
속이다 = iemand foppen
속다 = gefopt worden
나는 친구를 속였어 = Ik fopte mijn vriend
Dit is een bedrijvende zin.
나는 친구에게 속았어 = Ik werd gefopt door mijn vriend
Dit is een lijdende zin.
나는 속아 있다…
… Ik ben … in de staat van gefopt worden.
Dit klopt niet! Als je gefopt bent, ben je gefopt. Je blijft niet in een staat van “gefopt” zijn zoals een deur die door blijft gaan met dicht zijn.
Hier is een voorbeeld dat ik erbij toevoeg, omdat ik de audio heb. Ik zal nog meer voorbeeldzinnen geven als ik meer audio clips verkrijg:
펜이 탁자에 놓여 있었어요
= De pen was (in de staat van) aan het liggen op de tafel
Koreaanse Lijdende Werkwoorden – 내다 en 나다
Er zijn een hele hoop Koreaanse woorden die op beide 나다 en 내다 eindigen.
Deze twee spelen dezelfde rol als 되다 met 하다, waar een woord die eindigt op 나다 lijdend is en bedrijvend is als hij op 내다 eindigt. Bijvoorbeeld:
끝내다 = eindigen
끝나다 = beëindigd worden
나다 en 내다 kunnen allebei als zelfstandige werkwoorden gebruikt worden én achter woorden geplakt worden. De betekenis is complex en hangt altijd af van de situatie, maar de algemene betekenissen zijn:
나다 = dat iets opkomt/opklimt/gebeurt
내다 = zorgen dat iets opkomt/opklimt/gebeurt
Maar niet alle woorden die op 나다 hebben een ook een 내다 variantie. 어긋나다 bijvoorbeeld, dit woord betekent dat je ergens uitstapt, maar 어긋내다 is geen woord.
In ieder geval, dit zijn de twee meestgebruikte woorden die eindigen op 나다/내다:
끝내다 = eindigen
끝나다 = beëindigd worden
고장 내다 = breken/stukgaan
고장 나다 = gebroken/stukgemaakt worden
Het komt vaak voor om de verleden tijdsvorm van de lijdende vorm te gebruiken bij deze woorden, zelfs als het momenteel gebroken/beëindigd is. In het Nederlands zullen we deze zinnen in de tegenwoordige tijd zetten, maar in theorie is het ding dat gebroken/beëindigd wordt in de verleden tijd. Bijvoorbeeld:
숙제는 끝났어요 = Mijn huiswerk is beëindigd (is klaar)
컴퓨터는 고장 났어요 = De computer is stuk
Het is mogelijk om de bedrijvende vorm bij deze zinnen te gebruiken, maar het gebruik van “나다” (zoals je hierboven ziet) komt meestal vaker voor dat het gebruik van 내다 (in de bovenstaande gevallen tenminste). Maar, het onderstaande is ook correct:
저는 숙제를 끝냈어요 = Ik beëindigde mijn huiswerk
저는 컴퓨터를 고장냈어요 = Ik brak de computer/Ik maakte de computer stuk
Zoals ik al eerder zei, 나다 op zichzelf betekent “dat iets opkomt/opklimt/gebeurt”, wat betekent dat dit in veel zinnen gebruikt kan worden om te zeggen dat een zelfstandig naamwoord “opkomt”. Er zijn drie veelgebruikte manieren om 나다 met 기억 (een herinnering), 생각 (een gedachte) en met 냄새 (een geur) te gebruiken:
아! 그것이* 기억났다! = Ah! Ik herinner (me) dat! (Letterlijk – een herinnering kwam op)
좋은 생각이* 났어요! = Ik heb een goed idee! (Letterlijk – een goede gedachte kwam op)
그 가방에서 냄새가 났어요 = Die tas stinkt (Letterlijk – een geur komt van die tas)
그 방에서 냄새가 났어요 = Die kamer stinkt (Letterlijk – een geur van die kamer)
*Onthoud dat 나다 een lijdend werkwoord is en niet over een lijdend voorwerp kan gaan (nogmaals, dit klinkt heel ironisch). Daarom moet het partikel ~이/가 achter “것” worden gezet. Je zal meer over deze zinsstructuur leren in de volgende les.
Een ander veelvoorkomend voorbeeld van “나다” is de volgende uitdrukking:
Dit betekent letterlijk “een grote taak/ding/werk kwam op!”. In het Koreaans lijkt deze uitdrukking een beetje op “Oh nee! Iets slechts is zojuist gebeurd!” of “Oh crap!”
Als je verder Koreaans blijft leren, zul je “나다” met meerdere woorden gebruikt zien worden. De meest gebruikte voorbeelden heb je zojuist gezien in de bovenstaande zinnen. Andere veelgebruikte voorbeelden zul je hieronder nog leren. Ik heb deze woorden express niet toegevoegd aan de woordenlijst van deze les, dus momenteel hoef je ze niet uit je hoofd te leren. Ik voeg ze alleen hieraan toe omdat ze gelinkt zijn met dit onderwerp:
소리 = geluid
소리가 나다 = het werkwoord voor een geluid dat gebeurt (het “opkomen” van een geluid)
화 = boosheid, woede
화가 나다 = boos zijn (het “opkomen” van boosheid)
사고 = ongeluk
사고가 나다 = in een ongeluk komen (het “opkomen” van een ongeluk)
땀 = zweet
땀이 나다 = zweten (het “opkomen” van zweet)
전쟁 = oorlog
전쟁이 나다 = het beginnen van een oorlog (het “opkomen” van een oorlog)
멀미 = bewegingsziekte
멀미가 나다 = het “opkomen” van bewegingsziekte
Meestal zal je 나다 vervoegd in de verleden tijd zien. Dit kan best verwarrend zijn, omdat we in het Nederlands lijdende zinnen meestal in de tegenwoordige tijd zetten. Laat me dit fenomeen uitleggen, ik zal een voorbeeld dat we eerder hebben gezien terughalen:
아! 그것이 기억났다! = Ah! Ik herinner (me) dat!
In het Koreaans staat 나다 vervoegd in de verleden tijd en in de Nederlandse vertaling in de tegenwoordige tijd. Als er een herinnering “opkomt”, is – in theorie – die herinnering al opgekomen voordat je de zin kan zeggen, daarom wordt het dus geschreven in de verleden tijd. In de context van deze zin heeft de spreker het waarschijnlijk over iets dat is gebeurd in het verleden.
Het is echter wel mogelijk om deze woorden in de tegenwoordige tijd te zetten, maar dat betekent dat het zelfstandig naamwoord hier en nu opkomt. Hier hebben we een goed voorbeeld van de eerder gegeven lijst:
땀이 났어요 = Ik ben aan het zweten
Hier zie je nogmaals 나다 vervoegd in de verleden tijd, maar in het Nederlands wordt het vertaald naar de tegenwoordige tijd. Als er zweet uit je lichaam is gekomen (als je dus 나다 gebruikt) ligt er nu zweet op je lichaam, waar je in het Nederlands “Ik ben aan het zweten” op zegt.
Wanneer 나다 wordt vervoegd in de tegenwoordige tijd in deze gevallen, geeft het aan dat iets momenteel aan het “opkomen” is. Het verschil tussen de twee is ongelofelijk klein.
Maar laten we eens kijken naar dit minuscule verschil:
땀이 났어요 = Zweet kwam uit mijn lichaam – wat betekent dat je nu zweet op je lichaam hebt… wat betekent dat je nu nat bent van het zweet dat eerder uit je lichaam is gekomen
땀이 나요 = Zweet is momenteel uit mijn lichaam aan het komen
저는 그것이 기억 났어요 = Ik onthield die herinnering – Wat betekent dat ik nu een herinnering in mijn hoofd heb… wat betekent dat ik nu iets weet dat net naar boven kwam
저는 그것이 기억 나요 = Die herinnering komt momenteel naar boven in mijn gedachten
Dit hele verleden/tegenwoordige tijd gebeuren is best wel moeilijk en niet iets wat je ontwikkeld totdat je Koreaans hebt gesproken voor jaren. Als een beginner (je bent nog steeds een beginner als je bij les 14 bent!) hoef je je nog geen zorgen te maken over deze minuscule verschillen. Maar toen ik aan het studeren was, had ik graag gewild dat iemand dit mij had uitgelegd, en daarom leg ik het nu aan jou uit.
Ik moet nog zeggen dat we dit fenomeen niet zien in negatieve zinnen. Bijvoorbeeld, als ik zeg:
그것이 기억 안 났어
Klopt hier niks van. Als die herinnering “niet opkomt” betekent het dat het er niets was toen ik die zin zei? Ik snap helemaal niks van deze zin.
Je kunt deze zin alleen met 나다 gebruiken als je een herinnering niet in de verleden tijd kon herinneren. Als je wilt zeggen dat je momenteel iets niet kan herinneren, gebruik je de tegenwoordige tijd vervoeging. Bijvoorbeeld:
나는 그때 기억이 안 났어 = Ik herinnerde dat niet die keer
나는 그것이 기억 안 나 = Ik herinner (me) dat niet
Koreaanse Lijdende Werkwoorden – Normale werkwoorden
Tot nu toe heb je geleerd over 하다/되다/받다 werkwoorden, werkwoorden die in een staat van iets zijn (닫다/닫히다) en 나다/내다 werkwoorden. Maar er zijn uitzonderingen, waar een werkwoord in geen van deze voorwaarden past om het lijdend te maken. Om dit woord toch lijdend te maken, moet je ~아/어지다 aan de stam vastmaken. Dit kan echter niet met alle werkwoorden gedaan worden, maar een paar veelvoorkomende voorbeelden zijn:
주다 = geven
주어지다 = gegeven worden
(Let op! Het woord is 주어지다 en niet 줘지다)
짓다 = bouwen
지어지다 = gebouwd worden (짓 + 어 = 지어) + 지다 = 지어지다
기회가 주어졌어요 = Mij werd een kans gegeven
그 집은 한국에서 지어졌어요 = Dat huis werd in Korea gebouwd
Dat is het voor deze les!
Ik heb je eerder al gewaarschuwd, maar er was heel veel grammatica in deze les. Hoewel deze grammatica erg belangrijk is en begrepen moet worden om je Koreaanse kennis te ontwikkelen – moet je goed onthouden dat het altijd natuurlijker blijft om bedrijvende zinnen in plaats van lijdende zinnen in het Koreaans te gebruiken.
Ik weet zeker dat je erg door de war bent! Maar ik deed mijn best om alles zo goed mogelijk uit te leggen, dit is alles wat je moet weten over de Koreaanse lijdende vorm.
Oke, ik snap het! Neem me mee naar de volgende les! Of,
Click Klik hier voor een werkboek dat gepaard gaat met deze les (Engels)